ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဧက အနည္းငယ္သာ က်န္ရွိေတာ႔သည့္ ဒီေရေတာမ်ားထဲတြင္ အၾကီးဆံုးလည္း ျဖစ္သည့္ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ဘိုကေလးျမိဳ႕နယ္အတြင္းမွ မိန္းမလွကၽြန္း သစ္ေတာၾကိဳး၀ိုင္းသည္ ဒီေရေတာ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ျပီး ဧရိယာ စတုရန္းမိုင္ ( ၅၂.၇၉ ) က်ယ္၀န္းပါသည္။ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္တြင္ ႀကိဳး၀ိုင္း သစ္ေတာ အျဖစ္ စတင္သတ္မွတ္ခဲ႔ျပီး ဒီေရေရာက္ေဒသ ေတြမွာေပါက္ေရာက္ရွင္ သန္ႏိုင္ေသာ ဗ်ဴး၊ ဗ်ဴးေျခေထာက္၊ လမု၊ လမဲ႔၊ ကနစို၊ မဒမ စေသာ အပင္မ်ား အမ်ားဆံုး ေပါက္ေရာက္ပါသည္။
ဒီေရေတာ မ်ားသည္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးအမ်ိဳးႏွင့္ ဆက္တိုုက္ ျပဳန္းတီးေနျပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံတြင္ တစ္ႏွစ္ကို ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ျပဳန္းတီးလ်က္ရွိသည္ဟု သိရပါသည္။ ဒီေရေတာမ်ား ျပဳန္းတီးသည့္ တန္ဖိုးကို ျပီးခဲ႔ေသာ နာဂစ္ မုန္တိုင္းမွာ မ်က္ဝါးထင္ထင္ ၾကံဳေတြ႕ခဲ႔ရေပသည္။ ဒီေရေတာ သည္ ေရဒဏ္ ေလဒဏ္ ကို အမ်ားၾကီး အကာအကြယ္ ေပးခဲ႔သည့္ အတြက္ ဒီေရေတာ ရွိေသာ ေဒသမ်ားသည္ မရွိေသာ ေဒသမ်ားထက္ အေသအေပ်ာက္ အလြန္နည္းခဲ႔သည္္။ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္း ဒီေရေတာ ပမာဏ ေလ်ာ႔နည္းလာခဲ႔ေသာေၾကာင့္ နာဂစ္မုန္တိုင္း ဒဏ္ကို အျပင္းအထန္ ခံစားရျပီး လူအေျမာက္အမ်ား ေသဆံုးရျခင္း ျဖစ္တယ္ ဟု အက္ဖ္ေအအို မွ သစ္ေတာေရးရာ ပညာရွင္တစ္ဦး က ဆိုပါသည္။
ပထ၀ီဆိုင္ရာ အေျခခံ အခ်က္အလက္မ်ား
တည္ေနရာ-မိန္းမလွကၽြန္းသည္ေျမာက္လတၱီက်ဳ႕ ၁၅ ဒီဂရီ ၅၂ မိနစ္ နဲ႔၊ အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီက်ဳ႕ ၉၇ ဒီဂရီ ၁၇ မိနစ္ တို႔ဆံုရာ၊ ဘိုကေလးျမစ္၀နဲ႔ ကဒံုကနိျမစ္၀ တို႔အၾကား၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွ အေနာက္ေတာင္ဘက္ ခန္႔မွန္း ကီလိုမီတာ (၁၃၀) အကြာမွာ တည္ရွိပါသည္။ ဘိုကေလး ျမိဳ႕မွ ဆိုလွ်င္ေတာင္ဘက္ (၁၉) ကီလိုမီတာ (၁၂ မိုင္) အကြာ ျဖစ္ပါသည္္။
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္မွအျမင့္-ကၽြန္းရဲ႕ဧရိယာ အမ်ားစုဟာ ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္နဲ႔ တေျပးတည္း ျဖစ္ျပီး အျမင္႔ ဆံုးေနရာဟာ ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ထက္ (၂၅) မီတာ ခန္႔သာ ျမင္႔ပါသည္္။ ထို႔ေၾကာင္႔လည္း ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ နာဂစ္ မုန္တိုင္းကာလ မွာ ရိုက္ကူးခဲ႔ေသာ ျဂိဳလ္တု ဓါတ္ပံုမွာ မိန္းမလွ ကၽြန္းတစ္ခု လံုး ပင္လယ္ေအာက္ေရာက္ေနတာ ေတြ႕ျမင္ရတာ ျဖစ္ပါသည္္။
ရာသီဥတု-မုတ္သံုရာသီဥတု ျဖစ္ျပီး ႏွစ္စဥ္ ပ်မ္းမွ် မိုးေရခ်ိန္ (၂၇၇၇) မီလီလီတာ ရွိပါသည္္။ မိုးရာသီသည္ ႏွစ္စဥ္ ေမလ မွ ေအာက္တိုဘာလ အထိ တာရွည္ေလ႔ရွိသည္္။
မိန္းမလွကၽြန္း ေဘးမဲ႔ သစ္ေတာၾကိဳး၀ိုင္း
ဒီေရေတာသစ္ပင္ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၂၉ မ်ိဳးခန္႔ေပါက္ေရာက္ လ်က္ရွိျပီး၊ ရွိျပီးသား သစ္ေတာကို ထိန္းသိမ္းျခင္း အျပင္ ဒီေရေတာအပင္မ်ား ကို စိုက္ပ်ိဳးျပီး သစ္ေတာျပန္လည္ ထူေထာင္ျခင္း လည္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္္။ ေဘးမဲ႔ေတာတြင္ ဒရယ္၊ ဖ်ံ၊ လိပ္၊ ေတာဝက္၊ ေတာေခြး၊ မိေခ်ာင္း တို႔ အပါအ၀င္ တိရစာၧန္ အမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ ေဘးမဲ႔ ေစာင္႔ေရွာက္ထားပါသည္္။ ထူးျခားေသာအခ်က္ ကေတာ႔ ရွားပါးသည့္ ငွက္မ်ိဳးစိတ္မ်ား အပါအဝင္၊ ငွက္မ်ိဳးစိတ္ေပါင္း ၃၄ မ်ိဳးခန္႔ရွိသည့္ အတြက္ ငွက္ၾကည့္၀ါသနာရွင္မ်ား အလြန္စိတ္၀င္စားသည့္ ေနရာတစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။ ေရဝက္နဲ႔ ဧရာဝတီလင္းပိုင္မ်ားလည္းတခါတရံ လာေရာက္ က်က္စားတာေတြ႔ရသည္ဟု သိရွိရပါသည္။ျမန္မာ႔ ပုလဲႏွင္႔ ငါးလုပ္ငန္းႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာ ဦးစီး ဌာနတို႔ ပူးေပါင္းျပီး သဘာဝ မိေက်ာင္း ေမြးျမဴထိန္းသိမ္း ေရး ကိုေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။ သေကတ မိေက်ာင္းေမြးျမဴေရး စခန္းမွ မိေက်ာင္းသားေပါက္မ်ားကို မိန္းမလွ ကၽြန္းတြင္ သဘာ၀အတိုင္း ေမြးျမဴျပီး ထိန္းသိမ္းေစာင္႔ေရွာက္ထားသည္ဟု သိရပါသည္္။ မိန္းမလွကၽြန္းကို အေျချပဳျပီး မိေခ်ာင္းေကာင္ေရ ၂၆၀၀ ခန္႔ေနထိုင္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားျပီး၊ ဒါဟာ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚမွာ ေနထိုင္က်က္စားတဲ႔ မိေခ်ာင္းအားလံုးရဲ႕ သံုးပံု ႏွစ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။ မိေက်ာင္းေတြကို ေစာင္႔ၾကည့္ထိန္းသိမ္းဖို႔ အေျခခံစခန္းကို ေထာ္ပုိင္ေခ်ာင္းမွာ ထားရွိျပီး၊ ကၽြန္းပတ္လည္မွာ ကင္းစခန္း ၉ ခု နဲ႔ ေစာင္႔ၾကပ္လ်က္ရွိသည္။ ကၽြန္းေပၚမွာရွိေသာ ေတာရိုင္းတိရစာၧန္နဲ႔ မိေက်ာင္းေတြသာ မက၊ ကၽြန္းေပၚနဲ႔ ကၽြန္းအနီးသတ္မွတ္ ေနရာေတြမွာပါ ငါး၊ ပုဇြန္ဖမ္းဆီးခြင္႔၊ ေမြးျမဴခြင္႔ အားလံုး ဥပေဒ အရတားျမစ္ထားပါသည္။
သမိုင္းႏွင္႔ ဆက္ႏြယ္ရာ ဒ႑ာရီ ပံုျပင္မ်ား
သမိုင္းေၾကာင္း အေနနဲ႔ ကၽြန္းေပၚလာတဲ႔ သက္တမ္း သည္ မၾကာျမင္႔လွေသးဟု ယူဆ စရာရွိျပီး၊ အေစာဆံုး အေနနဲ႔ (၁၈) ရာစု ခန္႔မွာျဖစ္ပ်က္ခဲ႔သည္႔ မွတ္တမ္းအခ်ိဳ့သာ ရွိပါသည္။ ေရွးျမန္မာ ရာဇဝင္မ်ား နဲ႔ မြန္ရာဇဝင္မ်ား တြင္ လည္း ကၽြန္းအေၾကာင္း ေဖၚျပထားျခင္း မေတြ႕ရွိရေပ။ ခရစ္ႏွစ္ (၁၇၅၉) ခန္႔မွာ အေလာင္းမင္းတရားၾကီး ေအာက္ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို သိမ္းသြင္းစဥ္ ၾသဇာ မခံယူလိုတဲ႔ က်ံဳ႕တံုးျမိဳ႕မွ မြန္ျမိဳ႕စားၾကီး ဗညားေဇယ် ႏွင့္ သူ႔ေနာက္လိုက္ ေနာက္ပါမ်ား ပင္လယ္ပိုင္းသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္စဥ္ မိန္းမလွ ကၽြန္းတြင္ ကာလ တစ္ခုအထိ စခန္းခ် ေနထိုင္ခဲ႔ၾကသည္ ဟုို႔ သိရပါသည္။ ျမိဳ႕စားၾကီးတို႔ စီးနင္းလာတဲ႔ ေလွၾကီးရဲ႕ ဦးပိုင္းကေတာ႔ ေထာ္ပိုင္ေခ်ာင္း အနီးမွာ ယေန႔ တိုင္ရွိေသးသည္ဟု ေဒသခံမ်ားကဆိုပါသည္။
ဆက္ႏြယ္ရာ ဒ႑ာရီမ်ား အရ ဒီေဒသသည္ နတ္ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႈမွာ ထင္ရွားသည္႔ နတ္တစ္ပါး ျဖစ္သည္႔ေရငံပိုင္ ဦးရွင္ၾကီး ရဲ႕ ဇာတိလည္းျဖစ္ပါသည္။ ဦးရွင္ၾကီး ယေန႔တိုင္ ေနထုိင္လ်က္ရွိသည္ လို႔ ေဒသခံေတြ ယံုၾကည္ၾကတဲ႔ ကၽြန္းညိဳၾကီးကၽြန္းဟာ မိန္းမလွ ကၽြန္းရဲ႕ ေျမာက္ဘက္မွာ တည္ရွိပါသည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ေဒသခံမ်ားသည္ အစြဲအလန္း အလြန္ၾကီးမားျပီး ကၽြန္းဟာ အင္မတန္ နတ္ၾကီးသည့္ ေနရာဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ (အလြန္အမင္း ထုတ္ယူအသံုးျပဳျခင္းဒဏ္ ခံရမႈ အနည္းဆံုး ဒီေရေတာ မ်ားထဲတြင္ မိန္းမလွကၽြန္းပါ၀င္ေနတာဟာ ဒီအခ်က္ ကလည္း အေထာက္ အကူ ျပဳတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္)။ ကၽြန္းအနီးမွာ အေျပာအဆိုက အစ အမွား မရွိရဘူး၊ အထူးသျဖင္႔ မိေခ်ာင္းေတြကို ရန္မရွာရဘူး၊ ဒီေဒသက မိေခ်ာင္းေတြ အားလံုးဟာ ေရငံပိုင္ဦးရွင္ၾကီး ရဲ႕ အေစာင္႔အေရွာက္မ်ား ျဖစ္သည္လို႔ ေဒသခံမ်ားကဆိုပါသည္။ တစ္ခုခု အမွားအယြင္းရွိခဲ႔ရင္ ဦးရွင္ၾကီးက မိေခ်ာင္းနဲ႕ တိုက္လိမ္႔မယ္ဟု လည္းယံုၾကည္ၾကသည္။
မ်ားမၾကာမီႏွစ္မ်ား အတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ႔သည္႔ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုမွာ ႏိုင္ငံျခားသား ပညာရွင္ တစ္ေယာက္ဟာ မိေခ်ာင္းေတြကို ဓါတ္ပံုရိုက္ဖို႔ အတြက္ သစ္ေတာဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူေတြ လိုက္ပါျပီး မိန္းမလွကၽြန္းကို လာတဲ႔ အခါမွာ မိေခ်ာင္းတစ္ေကာင္တစ္ေလ မွေတာင္ မေတြ႔႔ရေပ။ ဒီေတာ႔မွ ေဒသခံ ေတြရဲ႕ အၾကံေပးခ်က္ အရ ေမာ္ေတာ္ဦးမွာတင္ ကန္ေတာ႔ပြဲေပးျပီး ဦးရွင္ၾကီးကို ကန္ေတာ႔ တဲ႔ အခါမွာမွ မိေခ်ာင္းေတြ အမ်ားၾကီး ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ေပၚလာသည္ လို႔ဆိုပါသည္။ ( ေဒသ အလိုက္ ဓေလ႔ထံုးစံေတြ ဟာ မယံုၾကည္ လွ်င္ေတာင္မွ ပစ္ပယ္လို႔ မရႏိုင္ဘူး ဆိုသည္႔ အခ်က္ဟာလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္)။
သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္ ျပဳန္းတီးမႈမ်ား
လယ္ယာေျမ တိုးခ်ဲ႕လာမႈ၊ ငါးပုဇြန္ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းေတြ တိုးခ်ဲ႕လာမႈ၊ ေလာင္စာအတြက္ ဒီေရေတာ ေတြကို အလြန္အမင္း ထုတ္ယူမႈ၊ ေဒသခံမ်ား၏ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အသိပညာ နည္းပါးမႈေတြ ေၾကာင္႔ မိန္းမလွကၽြန္း အပါ အ၀င္ ဒီေရေတာ မ်ား တစစ ျပဳန္းတီးလာခဲ႔ ရသည္။ ဒီေရေတာေတြဟာ လယ္ေျမေတြ ျဖစ္ကုန္၊ ထင္းနဲ႔ မီးေသြး အတြက္ ဒီေရေတာေတြ ကို မတရား ခုတ္ခဲ႕ၾကတာေၾကာင္႔ အခု ေဒသခံ လုထု အတြက္ေတာင္ သံုးစရာ ေလာင္စာ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနပါျပီ။ ဒီေရေတြကို အခုမွ ျပန္လည္ ပ်ိဳးေထာင္ဆဲ ျဖစ္ျပီး၊ ဒီေရေတာေတြ နဲ႕ အတူ ေက်းရြာ အလိုက္ တႏိုင္တပိုင္ ထင္းစိုက္ခင္းေတြ ကိုလည္း စိုက္ပ်ိဳးေစျပီး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အသိပညာ ေပးတာေတြလည္း သစ္ေတာေရးရာဦးစီးဌာနႏွင့္ UNDP တို႔မွ ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ေနပါသည္။
လြန္ခဲ႔သည္ ဆယ္စုႏွစ္ တခုေက်ာ္ေလာက္ အထိ အလြန္ နာမည္ၾကီးခဲ႔သည္႔ “ဘိုကေလး မီးေသြး” ကလည္း ဒီေရေတာမ်ားကို အဓိက ျပဳန္းတီးေစခဲ႔တဲ႔ အေၾကာင္းရင္း
တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ဒီေရေတာပင္မ်ားသည္ မီးေသြးဖုတ္၍ အင္မတန္မွေကာင္းပါသည္။ ဘိုကေလး ျမိဳ႕နယ္ အတြင္းမွာ ဒီေရေတာ ေတြ အမ်ားၾကီးေပါက္ေရာက္ ခဲ႔ေသာ ေၾကာင္႔ မီးေသြး အမ်ားအျပား ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ႔ျပီး ဘိုကေလး မီးေသြး သည္လည္း နာမည္ေက်ာ္ခဲ႔ ပါသည္။ သို႔ေသာ္ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခု အတြင္းမွာေတာ႔ ဘိုကေလး မီးေသြးဆို မျမင္ရေလာက္ေအာင္ ရွားသြားပါျပီ။ ထိုသို႔ရွားသြားရျခင္းမွာ ဥပေဒေၾကာင္း အရ တားျမစ္ထား၍ ျဖစ္သလို၊ ဘုိကေလး ျမိဳ႕နယ္ အတြင္းမွာ မိန္းမလွကၽြန္းကဲသို႕ ထိန္းသိမ္းထားေသာ သစ္ေတာမွလြဲလို႕ တျခားခုတ္စရာ ဒီေရေတာ မရွိေတာ႔တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါသည္။
ေဘးမဲ႔ေတာ ထဲတြင္ ေမြးရန္ ဒရယ္ၾကီးတေကာင္ကို သစ္ေတာဌာနက ေခၚလာျပီးေတာ႔ ကၽြန္းေပၚမွာ ထားသည့္ အခါမွာ ရြာသားေတြက တကယ္႔ ေတာတြင္းက ဒရယ္အစစ္ထင္၊ ဥပေဒ အရ ကၽြန္းေပၚမွာ အမဲလိုက္ခြင္႔ မရွိတာလည္း နားမလည္ဆိုေတာ႔ ဒရယ္ကို သတ္စားလိုက္ၾကဖူးတယ္ဟု သစ္ေတာေရးရာ ဦးစီး ဌာနမွ တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးကေျပာပါသည္။ သစ္ေတာဌာနက ဒရယ္ၾကီးေပ်ာက္လို႔ လိုက္ရွာအခါမွာ၊ ရြာသားေတြကလည္း ေစတနာေကာင္းေကာင္း နဲ႔ ဒီေန႔ ဒရယ္သား ရလို႔ ခ်က္ထားပါတယ္၊ ဆရာတို႔ ၀င္စားသြားပါဆိုျပီး ဖိတ္ေခၚေတာ႔ မွ ဒရယ္ အမႈေပၚျပီး သက္ဆိုင္ရာရြာသားေတြ အေရးယူခံရသည္႔ ျဖစ္စဥ္ တစ္ခု ျဖစ္ဖူးတယ္လို႔ သိခဲ႔ရပါသည္္။
တကယ္တမ္း သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းဆိုသည္မွာ ေဒသခံမ်ား ကိုယ္တိုင္က တကယ္ သေဘာေပါက္ျပီး လိုက္ပါ လုပ္ေဆာင္ၾကမွသာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါသည္္။ ေဒသခံေတြကို တကယ္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ပညာေပးႏိုင္ဖို႔က သူတို႔ေတြရဲ႕ ၾကံဳေတြ ေနရသည့္ အခက္အခဲေတြ အားလံုးကိုလည္း နားလည္ဖို႔လိုပါသည္။ သူတို႔ရဲ႕ အခက္အခဲေတြ ကို ေျဖရွင္းဖို႔ နည္းလမ္းေတြလည္း ခ်မွတ္ႏိုင္မွ သာလွ်င္ သူတို႔ကို နားလည္မႈရွိစြာ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာေအာင္ စည္းရံုးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါသည္္။
နာဂစ္အလြန္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ေမလ မွာ တိုက္ခိုက္ခဲ႔ေသာ့ နာဂစ္မုန္တိုင္းမွာ မိန္းမလွကၽြန္းက ဒီေရေတာေတြဟာ ပတ္၀န္းက်င္ကို အထိုက္အေလ်ာက္ အကာအကြယ္ ေပးႏုိင္ခဲ႔သည္္၊ သို႔ေသာ္ ကၽြန္းမွာ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား မ်ားစြာ ထိခိုက္ ပ်က္ဆီးခဲ႔သည္္။ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ အေျပာင္းအလဲ ေတြ ျဖစ္ေပၚလာျပီး ေနထိုင္တဲ႔ သက္ရွိမ်ိဳးစိတ္ေတြ အေပၚမွာ မ်ားစြာ သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိပါသည္္။ မိန္းမလွကၽြန္းျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးဟာ အထူးတလည္ လိုအပ္တဲ႔ ကိစၥရပ္ တစ္ခုျဖစသည္္။ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းအတြက္ သက္ဆိုင္ရာ၀န္ၾကီးဌာနနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ျပည္တြင္းသဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းျခင္း ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ပူးေပါင္းလုပ္ ေဆာင္ေနၾကပါသည္္။ သုိ႔ေသာ္ အခက္အခဲ ေတြ မ်ားစြာရွိေနဆဲ ပဲျဖစ္ပါသည္္။ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ အတြင္း သုေတသန ျပဳခ်က္ေတြ အရ မိန္းမလွကၽြန္းမွာ ငွက္မ်ိဳးစိတ္ (၉) မ်ိဳးကို ထပ္မံေတြ႔ရွိခဲ႔တယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ငွက္၀ါသနာရွင္မ်ား အသင္းမွ ေျပာၾကားခဲ႔ပါတယ္။ သက္ရွိမိ်ဳးစိတ္မ်ား ထိ္န္းသိမ္း ေစာင္႔ေရွာက္ေရး။ ဒီေရေတာမ်ား ျပန္လည္ ပ်ိဳးေထာင္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေဒသခံမ်ားအား သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာေပးမႈမ်ား အျပင္ ထင္းအစားထိုး သဘာ၀ ေလာင္စာ ထုတ္လုပ္ေရးတို႔ကို သမ၀ါယမ အသင္းအခ်ိဳ႕ကပါ ပူးေပါင္းပါ၀င္ျပီး ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါျပီ။
လက္ရွိ အေျခအေန
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္က ဧရာ၀တီတိုင္း အတြင္း ဒီေရေတာ ဧကေပါင္း ဟတ္တာ ၂၅၀၀၀၀ ေက်ာ္ရွိခဲ႔ျပီး၊ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ဟတ္တာ ၁၁၀၀၀၀ ေက်ာ္သာက်န္ရွိေတာ႔ ေသာေၾကာင္႔ (၇၇) ႏွစ္အတြင္း ဒီေရေတာ ျပဳန္းတီးမႈမွာ (၅၅) ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္တယ္လို႔ တရား၀င္ထုတ္ျပန္တဲ႔ စာရင္းမ်ား အရ သိရပါသည္။ ဥတုရာသီ ေတာကို မွီ ဆိုတဲ႔ စကားဟာ အစဥ္အျမဲ မွန္ကန္ ခဲ႔ သလို သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္ဆီးျခင္း၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲျခင္း တို႔နဲ႔ အတူ ဧရာ၀တီတိုင္း အတြက္ ဒီေရေတာေတြရဲ႕ အခန္း က႑ဟာ ပိုလို႔ အေရးပါလာေနပါသည္။ ဒီေရေတာ ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အျမန္ဆံုး ျပန္လည္ ထူေထာင္ႏိုင္ဖို႔လိုသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြကို စိမ္းလန္းတဲ႔ သစ္ေတာေတြ နဲ႔ အတူ ဒီေရေတာ ေတြကို ခ်စ္တတ္၊ ထိန္းသိမ္းတတ္တဲ႔ စိတ္ဓါတ္ေတြကို အေမြေပး ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ဧရာ၀တီ လင္းပိုင္မ်ား အပါအ၀င္ ကမၻာေပၚမွာ မ်ိဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္မယ္႔ အႏၲရယ္နဲ႔ ၾကံဳေတြ႕ ေနရသည္႔ သက္ရွိမိ်ဳး စိတ္မ်ား ဟာ ကၽြန္းကို အမွီျပဳျပီး ရွင္သန္ေနၾကရသည္။ သံုးေကာင္ပဲ က်န္ရွိေတာ႔သည္႔ ဒီေရေတာဆင္ ေတြဟာလည္း မိန္းမလွကၽြန္းနဲ႔ ျပင္ဒရယ္ ၾကိဳး၀ိုင္း အနီးမွာ က်က္စားၾကသည္လို႔ သိရသည္။ (ဒီဆင္သံုးေကာင္ လံုးက အထီးေတြ ျဖစ္တဲ႔ အတြက္ ဒီေရေတာ ဆင္ေတြဟာေတာ႔ မ်ိဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္ ဖို႔ ေသခ်ာသြားပါျပီ)။
ကၽြန္းေပၚမွာ ဌာနဆိုင္ရာ ကင္းစခန္းေတြက လြဲလို႔ မည္သူမွ် အေျခခ် ေနထိုင္ခြင္႔ မရွိပါ။ သို႔ေသာ္လက္ရွိမွာ ကၽြန္းေပၚက ေခ်ာင္းမ်ားထဲမွာ ငါးခိုးဖမ္းတာေတြ ရွိေနသလို၊ ကၽြန္းေပၚမွာလည္း ထင္းခိုးခုတ္ေနသည္႔ အေနအထားေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ဥပေဒေၾကာင္း အရ တင္းက်ပ္ထားျပီး ဖမ္းဆီး အေရးယူေနတာေတြ လုပ္ေနေသာ္လည္းပဲ၊ ေဒသခံလူထုရဲ႕ တကယ္နားလည္ မႈနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ရာရွိမွာ သာလွ်င္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းဟာ ရာႏႈန္းျပည့္ ေအာင္ျမင္မွာ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ေကာင္းမြန္တဲ႔ ေဂဟစနစ္ တစ္ခုကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြကို လက္ဆင္႔ကမ္းႏိုင္ဖို႔ ဒီေရေတာမ်ားကို ခ်စ္စို႔၊ ထိန္းသိမ္း ၾကပါစို႔လို႔ တိုက္တြန္း လိုက္ပါရေစ။
